Soru: Namazın ve abdestin farzları nelerdir?
Cevap: Namazın farzı 12 olup, yedisi namaza başlamadan öncedir. Bunlara namazın şartları da denir: Hadesten tahâret, necâsetten tahâret, setr-i avret, istikbâl-i kıble, vakit, niyet, tahrîme tekbîri.
Beşi namazın içinden olup, bunlara namazın rükünleri denilir. Bunlar, kıyâm, kırâat, rükü', secde ve ka'de-i âhirede teşehhüd okuyacak kadar beklemektir.
Hadesten tahâret abdestsizin abdest alması, cünübün gusletmesidir. Abdestin farzları dörttür:
1- Yüzü, bir defa yıkamak.
2- İki kolu, dirsekleri ile birlikte, bir defa yıkamak.
3- BaşIn dörtte birini mesh etmek ya'nî ıslak eli başa sürmek.
4- İki ayağı bir defa topuklarla birlikte yıkamak. Bu farzlardan birini yapmayanın abdesti sahîh ya'nî geçerli olmaz.
Abdestin sünnetleri
1- Helâya girerken ve abdeste başlarken, Besmele çekmek.
2- Elleri, bilekleri ile beraber, üç defa yıkamak.
3- Ağzı, ayrı ayrı su ile, üç defa yıkamak. Buna mazmaza denir.
4- Burnu, ayrı ayrı su ile, üç defa yıkamak. Buna istinşak denir.
5- Kaşların, sakalın, bıyığın altındaki görünmeyen deriyi ıslatmak. Bunların üzerini yıkamak farzdır. Kıllar seyrek olup alttaki deri görünüyorsa, deriyi yıkamak, ya'nî ıslatmak farz olur.
6- Sakalı hilâllemek ve sarkan kısmını mesh etmek.
7- Dişleri oğmak, temizlemek.
8- Başın her tarafını bir defa mesh etmek.
9- İki kulağı, bir defa mesh etmek. Kulakla yanak arasını yıkamak farzdır.
10- Enseyi, üçer bitişik parmaklarla, bir defa mesh etmek.
11- El ve ayak parmaklarının arasını tahlîl etmektir.
12- Yıkanacak yerleri, üç defa yıkamak. Her birinde, uzvun her yeri ıslanmalıdır. Üç defa su dökmek değil, üç defa yıkamak sünnettir.
13- Yüzü yıkayacağı zaman, kalb ile niyet etmek.
14- Tertîp, ya'nî uzuvları sıra ile yıkamak.
15- Delk, ya'nî yıkanan yerleri oğmak.
16- Müvâlât, ya'nî her uzvu, birbiri arkasından yıkayıp ara vermemek.
Bu sünnetleri yapmak sevâb olur. Yapmamak, tenzihen mekrûh olur.
Abdestin edepleri
Soru: Edeb ne demektir?
Cevap: Yapılması sevâb olup, yapılmazsa günâh olmıyan şey demektir.
Soru: Abdestin edebleri nelerdir?
Cevap: Abdestin edebleri şunlardır:
1- Abdesti, namaz vakti girmeden önce almak. Özür sâhibi, vakit girdikten sonra alır.
2- Helâda tahâretlenirken, kıbleyi sağ veya sol tarafa almaktır.
Abdest bozarken, kıbleye önünü ve arkasını dönmek ise tahrîmen mekrûhtur. Oturmalı, ayakta idrar yapmamalıdır!
3- Tahâretlendikten sonra, bez ile kurulanmak.
4- Tahâretten sonra, avret yerini hemen örtmek.
5- Abdestte başkasından yardım istememek. İstemeden su döken olursa, câizdir.
6- Kıbleye karşı, abdest almak.
7- Abdest alırken ihtiyâç olmadan konuşmamak.
8- Her uzvu yıkarken, biliyorsa abdest duâlarını, bilmiyorsa kelime-i şehâdet okumak.
9- Ağzına ve burnuna sağ el ile su vermek. Burnunu sol eli ile temizlemek.
10- Ağzı yıkarken, dişleri misvâk ile temizlemek.
11- Ağzı yıkarken, oruçlu değilse, ağzı çalkalamak.
12- Suyu burunda ulaştırabildiği yere kadar çekmek.
13- Kulağı mesh ederken birer parmağı, kulak deliğine sokmak.
14- Ayak parmaklarının aralarını tahlîl ederken, sol elin küçük parmağı ile ve alt taraflarından tahlîl etmek.
15- Elleri yıkarken, geniş yüzüğü oynatmak. Dar, sıkı yüzüğü oynatmak farzdır.
16- Su bol olsa da, isrâf etmemeli, pek az da kullanmamalı.
17- Abdestten sonra iki rek'at Sübhâ namazı kılmak.
18- Namaz kıldıktan sonra, abdestli iken, yeni namaz için, bir daha abdest almak.
19- Abdest alırken, kullanılan sudan, elbiseye, üste, başa sıçratmamak.
20- Kendi mezhebinde mekrûh olmıyan birşey, başka mezhebde farz ise, bunu yapmak müstehabdır. Meselâ yabancı kadına dokununca Şâfi'îde abdest bozulduğu için, Hanefînin tekrar abdest alması müstehabdır.
21- Helâya, başı örtülü ve sol ayakla girip, sağ ayakla çıkmak.
Abdest nasıl alınır?
Soru: Sünnet üzere abdest nasıl alınır?
Cevap: Sünnet üzere abdest şöyle alınır:
Önce eller bileklere kadar üç defa yıkanır. Sonra sağ el ile ağza üç defa su verilir. Sağ el ile buruna üç defa su verip, sol el ile sümkürülür.
Buruna su verdikten sonra, avuçlara su alıp, alından çene altına, şakaklara kadar yüz üç defa yıkanır.
Yüzü yıkamaya başlarken abdest almaya niyet edilir.
Yüzü yıkadıktan sonra sol el ile, sağ kol dirsekle beraber üç defa yıkanır. Sağ el ile sol kol üç defa dirsekle beraber yıkanır.
Eller tekrar ıslatılıp baş meshedilir, ya'nî ıslak el başa sürülür.
Sonra iki kulak ve ense, mesh edilir. Başın tamamını meshetmek sünnettir. Buna kaplama mesh de denir.
Kaplama mesh
Kaplama mesh şöyle yapılır: İki el ıslatılıp, üç bitişik ince parmak birbirine yapıştırılıp, iç tarafları, başın önünde, saçların başlangıcına konmak üzere başa konur.
İki elin bu üç parmağının uçları, birbirine dokunmalıdır. Baş ve şehâdet parmakları ve avuç içleri havada olup, başa dokunmaz.
Eller, arkadaki saç kenarına gidince, üçer parmak, baştan ayrılıp, iki elin avuç içleri, başın yan tarafındaki saçlar üzerine yapıştırılıp, arkadan öne çekilerek, başın yan tarafları mesh edilir. Sonra şehâdet parmakları kulakların iç tarafına ve baş parmakların iç yüzü, kulak arkasına konup, kulaklar yukarıdan aşağı mesh edilir.
Sonra, diğer üç parmakların dış yüzleri enseye konup, ensenin ortasından, iki tarafına doğru çekilerek mesh edilir.
Sonra, sol elin küçük parmağı ile, sağ ayağın küçük parmağından başlıyarak, ayak parmaklarının arasını hilâllemek sûretiyle, topuklarla birlikte sağ ayak üç defa yıkanır.
Sol ayak, ayak parmaklarının arasını küçük parmağı ile baş parmaktan başlıyarak ayak parmaklarının arasını hilâllemek sûretiyle üç defa yıkanır.
Yasak olanlar
Abdest alırken yapılması yasak olan şeylerden ba'zıları şunlardır:
Abdest uzuvlarını üçten az veya çok yıkamak, suyu yüze çarpmak, ağzı ve gözleri sıkı kapamak, sağ el ile sümkürmek, baş, kulaklar veya enseden birini, her defasında eli ayrı ayrı ıslatarak, birden fazla mesh etmek.
Abdest bozarken kıble öne, arkaya getirilmez, sağ el ile tahâretlenilmez.
Abdesti bozan şeyler
Soru: Abdesti bozan şeyler nelerdir?
Cevap: Abdesti bozan şeyler şunlardır:
1- Önden ve arkadan çıkan, yellenmek, idrar vb. şeyler.
2- Ağızdan çıkanlar ağız dolusu olunca, necis olur ve abdesti bozar. Ağızdan dışarı çıkmıyan kan bozmaz. Ağızdan dışarı çıkınca, tükrükten çoksa bozar.
3- Deriden çıkan kan, sarı su, ağrılı çıkan renksiz su bozar.
4- Uyumak.
5- Bayılmak ve sar'a tutmak.
6- Namazda kahkaha ile gülmek, abdesti de bozar.
7- Mübâşeret-i fâhişe.
Abdesti bozmayan şeyler
Soru: Abdesti bozmayan şeyler nelerdir?
Cevap: Abdesti bozmayan şeylerden ba'zıları şunlardır:
1- Balgam kusmak.
2- Dişten akan, tükrükten az kan.
3- Isırılan bir şeyin üzerinde görülen kan.
4- Ağrısız gelen göz yaşı.
5- Sinek, sivrisinek, pire, tahta biti gibi haşerelerin emmesi.
6- Az olup, yayılmayan kan ve ağız dolusu olmayan kay ya'nî kusmak.
7- Uyurken dayanılan şey çekildiğinde düşmezse.
8- Namazda uyumak.
9- Dizleri dikip, başı dizlerin üstüne koyup uyumak.
10- Ayakları bir yanına çıkarıp yere oturarak uyumak.
11- Namazda kendi işiteceği kadar gülmek.
12- Saç, sakal, bıyık ve tırnak kesmek.
13- Yara kabuğunun düşmesi.
14- Abdestli olduğunu unutmak.
Abdestin Mekrûhları
Soru: Abdestin mekrûhları nelerdir?
Cevap: Abdestin mekrûhlarından ba'zıları şunlardır:
1- Yüze suyu çarpmak.
2- Yıkanan uzuvları üçten az veya fazla yıkamak.
3- Arkasını kıbleye dönmek.
4- Uzuvları yıkamaya soldan başlamak.
5- Zarûretsiz burnu sağ eliyle sümkürmek.
6- Zarûretsiz sol eliyle ağzına ve burnuna su vermek.
7- Zarûret olmadan konuşmak.
Cuma Kas. 30, 2007 4:34 pm